Wanneer je gebruik maakt van donormateriaal zoals donorsperma of donoreicellen, komen er juridische zaken om de hoek kijken. Waar dien je rekening mee te houden? En waar wordt dit alles geregistreerd?
Juridische aspecten
Sinds 1 juni 2004 is de “Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting” (WDKB) van kracht. Deze wet zorgt ervoor dat kinderen geboren uit donorsperma of donoreicellen het recht hebben om informatie over hun biologische afkomst op te vragen vanaf de leeftijd van 16 jaar. Dit betekent dat de identiteit van alle donoren wordt geregistreerd en beschikbaar moet zijn voor de kinderen die met hun hulp zijn verwekt.
Een donor heeft geen plichten ten opzichte van het kind. Dat betekent ook dat er niets van een donor verwacht kan worden, ook niet inzake alimentatie of ouderschap. De donor is wél verplicht erfelijke ziekten te melden aan de eicelbank, ook als deze zich pas op latere leeftijd manifesteren.
Een sperma- of eiceldonor heeft enkele rechten: hij/zij behoudt altijd het recht zijn/haar ingevroren spermavoorraad/eicelvoorraad te laten vernietigen. Dit geldt niet voor al gevormde embryo’s. De donor mag weten of er zwangerschappen ontstaan zijn uit een behandeling met zijn/haar donormateriaal. Buiten dat mag een donor géén aanspraak maken op overige informatie zoals bij wie een kind geboren is. Bij bekende donatie is dit gegeven natuurlijk wel bekend.
Een sperma- of eiceldonor kan nooit erkenning of gezag afdwingen bij de rechter.
Belangrijkste aspecten van de WDKB betreffende eiceldonatie:
- Registratie van Donorgegevens: De persoonlijke en medische gegevens van sperma- en eiceldonoren worden verzameld en geregistreerd bij de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting.
- De wensouders van het kind mogen fysieke en sociale gegevens opvragen van de donor
- De huisarts mag altijd, wanneer daartoe een medische reden is, medische gegevens opvragen van de donor
- Recht op Informatie: Vanaf 12 jaar kunnen kinderen verwekt met behulp van donor eicellen niet-identificerende informatie over de donor ontvangen. Vanaf de leeftijd van 16 jaar hebben zij recht op het opvragen van identificerende informatie over de Nederlandse donor, zoals bijvoorbeeld de naam, woonplaats en geboortedatum. Vanaf 18 jaar mogen zij de persoonsgegevens opvragen in het geval van een buitenlandse donor.
- Beperking van het Aantal Gezinnen: Een sperma- of eiceldonor mag in Nederland aan maximaal 12 gezinnen doneren.
Voor meer informatie verwijzen we je graag naar www.donorgegevens.nl.
In alle gevallen is de vrouw die het kind baart, de wettige moeder – ook als zij niet de genetische ouder is en gebruik heeft gemaakt van eiceldonatie. Zij heeft juridisch ouderschap en gezag. Dit heeft gevolgen voor onder meer de zeggenschap over het kind, de naam, de nationaliteit, betalingsplicht en voor het erfrecht.
Als vrouwelijke partner van de moeder, de duomoeder, is het mogelijk de juridische ouder te worden zonder dat daarvoor een gerechtelijke procedure nodig is. Kijk voor actuele informatie op de website van Rijksoverheid.
