Rook je en heb je een kinderwens? Of rook je en ben je al zwanger? Beide combinaties raden we natuurlijk af. Graag legt onze fertiliteitsarts Grada van den Dool uit waarom en geeft adviezen.
In ons kinderwenscentrum komen we vrouwen en mannen tegen die roken terwijl ze een kinderwens hebben. Dat roken niet goed is voor je gezondheid weten we allemaal, maar wat doet roken met je zwangerschapskansen?
Rook je als vrouw?
Als je als vrouw rookt halveren je kansen op zwangerschap. Lange tijd dachten we dat de eicel redelijk beschermd was voor invloeden van buitenaf. Inmiddels weten we dat ook het slijmvlies, de eicel en de innesteling flink last hebben van de nicotine. Ook versnelt roken het verlies van de vruchtbaarheid bij de vrouw en kan de overgang een tot vier jaar eerder komen. Deze vervroegde overgang kan betekenen dat je eerder kinderloos blijft.
Mocht er wel een zwangerschap ontstaan, dan veroorzaakt roken een grotere kans op een spontane miskraam en buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
Stoppen dus.
Rook je als man?
Al jaren is bekend dat roken slecht is voor de zaadcellen. Door goede registratie van alle behandelingen zien we dat roken bij de man de kans op zwangerschap ook bijna halveert. Roken heeft invloed op zowel volume als concentratie, motiliteit en morfologie van de zaadcellen. Via nieuwe technieken wordt schade aan de zaadcellen gezien door een bepaalde kleuring van de zaadcellen. We zien toename van DNA schade van de zaadcellen resulterend in een lagere zwangerschapskans en een hoger miskraam risico. Door de schade kan het zelfs zo zijn dat zwangerschap volledig uitblijft.
Het kan ook zijn dat de schade wordt doorgegeven aan je kind, en hij/zij hierdoor in de problemen komt. Daarnaast wordt de kans op een spatader bij de zaadbal door roken vergroot, wat ook de kwaliteit van het sperma vermindert.
Stoppen dus.

Kan roken nu echt schade toebrengen in een zwangerschap?
Naast dat roken de kans op zwangerschap halveert, kan roken tijdens zwangerschap ook funest zijn. Het vervelende van roken is, dat het een zogenaamde “silent killer”(sluipmoordenaar) is. Heel lang heb je nergens last van en voel je misschien niets van de gevolgen. Je denkt dat iedereen overdrijft over de gevaren, maar ondertussen worden vele systemen in het lichaam aangetast. Ook het erfelijk materiaal kan aangetast worden, zodat je dit aangedane materiaal weer doorgeeft aan je kind. De gevolgen voor je kind kunnen divers zijn, maar astma en allergieën en hart- en vaatziekten zijn de bekendste. Daarnaast worden er hogere risico’s gemeld voor een spontane miskraam, afwijkingen aan de placenta, foetale groeivertraging, vroeggeboorte, doodgeboorte en vroege neonatale sterfte.
Wat gebeurt er als ik een beetje rook?
Niet doen. Ook een beetje roken is genoeg om schade aan te richten en om de zwangerschapskansen af te laten nemen.
Hoe zit het met passief ofwel ongewild meeroken?
De schadelijke effecten van “passief roken” (mensen die niet roken en zich bevinden in ruimtes waar gerookt wordt) zijn nu definitief vastgesteld. Al na 30 minuten in een rokerige ruimte, krijgt een niet-roker last van een verhoogd koolmonoxide gehalte in het bloed, een snellere hartslag en een hogere bloeddruk. De effecten van passief roken betekenen een verlaging van de maximale bescherming tegen: oog- neus- en keelirritaties en beschadiging van kleine luchtkanaaltjes in de longen. Ter beeldvorming: 40 uur per week passief roken, is gelijk aan 5 sigaretten per dag!
Ik rook al jaren, waarom zou ik nu nog stoppen?
Onderzoek en registratie van behandelingen laat zien dat ongeveer een half jaar na het stoppen met roken de zwangerschapskansen gelijk zijn aan paren die nooit hebben gerookt. Kwaliteit van eicellen en zaadcellen gaan omhoog. De AMH waarde bij de vrouw kan verbeteren. Dus ook na jarenlang roken, heeft het wel degelijk zin om te stoppen. Alle nicotine is dan nog niet uit je lijf, maar je zwangerschapskansen heb je verdubbeld.

Hoe moet ik stoppen met roken?
Het antwoord op deze vraag lijkt duidelijk: geen sigaret meer opsteken. In de praktijk is dit toch moeilijker. Er zijn diverse manieren om je te helpen met stoppen: pleisters, kauwgom, acupunctuur, enzovoorts. Soms zie je door de bomen het bos niet meer. De huisarts kan je hierbij vaak wat advies geven, maar er zijn ook (online) coaches, die kijken wat de beste stopmethode voor jou is. Er is veel hulp mogelijk, maar je moet het uiteindelijk zelf doen…
De baby is geboren, kan ik nu weer roken?
Baby’s van ouders die thuis roken lijden vaker aan longaandoeningen. Zij-stroomrook (rook die voornamelijk van het brandende eindpunt komt) bevat vijf keer zoveel giftige gassen en 46 keer zoveel ammoniak als de rook die geïnhaleerd wordt. Tijdelijke vergiftiging door zij-stroomrook kan dus sneller plaatsvinden in een gesloten auto. Doe dit je kind niet aan.
Veelgestelde vragen
Wat doet roken met je zwangerschapskansen?
Roken kan je kans op zwangerschap halveren. Als je bijvoorbeeld 35 jaar oud bent, dan heb je zonder roken gemiddeld zo’n 15% kans op zwangerschap per cyclus. Als je rookt, halveert dit naar zo’n 8%.
Wat gebeurt er met mijn zwangerschapskansen als ik stop met roken?
Ongeveer een half jaar nadat je gestopt bent met roken, én geen mee-roker bent, zijn je kansen op zwangerschap gelijk aan personen die nooit hebben gerookt.
Kan het kwaad als ik rook tijdens een zwangerschap?
De gevolgen van roken voor jezelf zijn niet altijd voelbaar, maar de gevolgen op de zwangerschap en het kind na geboorte kunnen divers en ernstig zijn. Als je rookt hebt je een grotere kans op een miskraam, placenta-afwijkingen, foetale groeivertraging, vroeggeboorte, doodgeboorte en vroege neonatale sterfte. Na geboorte heeft je kindje meer kans op luchtwegproblemen en hart- en vaatziekten.
Hoe kan ik stoppen met roken?
Stoppen met roken moet je zelf doen! En zelf willen!
Gelukkig is er allerlei hulp beschikbaar om dit te doen. Er zijn bijvoorbeeld verschillende hulpmiddelen te koop in bijvoorbeeld een drogisterij. We kunnen een (online) coach aanbieden, welke vaak door de verzekering vergoed wordt.